به گزارش گروه بین الملل «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ با اوج گیری جنگ میان روسیه و اوکراین، ولادیمیر پوتین اقدام به برگزاری همه پرسی برای الحاق مناطقی از شرقی اوکراین به روسیه کرد. و اما دعوای مناطق جدا شده دونتسک و لوهانسک از کجا آغاز شده است ؟ مناطق مورد حمایت روسیه در دو ناحیه دونتسک و لوهانسک که با هم دونباس خوانده می‌شوند، از سال ۲۰۱۴ از کنترل دولت مرکزی در کی‌یف خارج شده و خود را «جمهوری‌های مردمی» مستقل نامیده‌اند.
طبق براورد و آمارهای اوکراین، از آن زمان نزدیک به ۱۵ هزار نفر در درگیری‌های این منطقه کشته شده‌اند. روسیه اما این درگیری‌ها را انکار میکند، اما از طرق حمایت پنهان نظامی، کمک مالی، تامین واکسن‌های کووید-١٩ و صدور دست‌کم ٨٠٠ هزار گذرنامه برای ساکنان دونباس، عملا بخشی از این منازعه بوده است.
و اما روس‌ها با تصرف مناطق شرقی اوکراین در منطقه «دونباس» همه پرسی برای الحاق این منطقه به روسیه را آغاز کردند که در پنجم مهرماه اسپوتنیک گزارش داد که مناطق دونباس که شامل دونتسک، لوهانسک و همچنین مناطق خرسون و ژاپروژیه در شرق و جنوب شرقی اوکراین است رضایت خود را برای پیوستن به روسیه اعلام کردند. ناظران بین المللی که بر این همه پرسی نظارت داشتند، اعلام کردند که این همه پرسی در فضایی عادلانه برگزار شد اما اعلام این موضوع با خشم گسترده غرب مواجه شد در نتیجه اوکراین و کشورهای غربی این همه‌پرسی را ساختگی و نامشروع اعلام کردند و دولت های حامی اوکراین اعلام کردند این همه‌پرسی موجب تشدید تنش ها خواهد شد .
این منازعه واکنش های زیادی در پی داشته که نمونه هایی از آن به شرح زیر است:
اتحادیه اروپا ضمن صدور بیانیه ای اعلام کرد که سازمان دهندگان همه پرسی های «غیرقانونی» الحاق به روسیه در چهار منطقه اوکراین را تحریم می کند در بیانیه نسز آمده است: کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ضمن باطل اعلام کردن این تصمیم ، آن را فاقد هر گونه تاثیر قانونی دانستند. سازمان ناتو نیز اعلام کرد اجرای رفراندوم از جانب مسکو برای الحاق بخشی از اوکراین به خاک روسیه، نقض آشکار قوانین بین المللی است.
بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا هم اعلام کرد غرب هرگز نتایج همه پرسی مربوط به الحاق بخشی ازخاک اوکراین به روسیه را به رسمیت نخواهد شناخت. وزارت خارجه رژیم صهیونیستی هم اعلام کرد که نتایج همه پرسی در مناطق دونباس، خرسون و ژاپروژیه را به رسمیت نمی شناسد و همچنان تمامیت ارضی اوکراین را به رسمیت می شناسد.
سخنگوی پنتاگون اعلام کرد که تهدید اخیر ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه مبنی بر استفاده از سلاح هسته‌ای، باعث توقف کمک‌های (نظامی) آمریکا به اوکراین نخواهد شد. وزارت امور خارجه لهستان با شدیدترین لحن و بیان، شناسایی استقلال و پیوستن بخش هایی از مناطق خرسون، دونتسک، لوهانسک و زاپروریژیا را غیر قانونی خواند و آن را محکوم کرد.
لیز تراس نخست وزیر انگلیس نیز در بیانیه ای نوشت که نباید به پوتین اجازه تغییر دادن مرزهای بین المللی با استفاده از نیروهای زور را داد و ما باخت او را در این جنگ غیرقانونی، تضمین خواهیم کرد.
آنچه که بیش از همه این اقدام روسیه را مورد انتقادات شدید وفشار بین المللی قرار می‌هد مواضع نظامی است که روسیه در این مدت برای رسیدن به اهداف ژئوپلوتیک خود اتخاذ کرده است که در حقیقت با تهدیدات گسترده نظامی مسیر الحاق این مناطق را هموار نموده است در این خصوص صحبت های معاون شورای امنیت ملی روسیه در خور توجه است وی با اشاره به مجاز بودن استفاده از سلاح اتمی برای دفاع از خود، تهدید کرد که موشک‌های مافوق صوت روسیه می‌توانند به هر هدفی در اروپا برسند او در ادامه توضیح می‌دهد که : «روسیه اعلام کرده است که نه تنها از قابلیت بسیج نیروی نظامی، بلکه هرگونه سلاحی، از جمله تسلیحات اتمی راهبردی و سلاح‌های مبتنی بر فناوری‌های جدید، می‌تواند برای حفاظت از خود استفاده کند.»
در این میان رئیس‌جمهور سابق روسیه در واکنش به هشدارهای برخی مقامات نظامی درباره احتمال حمله اوکراین به کریمه، اروپا را به شلیک موشک‌های مافوق صوت تهدید کرد ، مدودف با احمق خطاب کردن ژنرال‌های بازنشسته داخلی و خارجی که سعی دارند روسیه را از وقوع حمله‌ای به کریمه بترسانند، گفت: «نیازی نیست ما را با صحبت در مورد حمله ناتو به کریمه بترسانید ، موشک‌های مافوق صوت مطمئنا می‌توانند بسیار سریع‌تر ازحمله ناتو و اوکراین به کریمه به هر هدفی در اروپا و ایالات متحده برسند .
اتخاذ این مواضع از سوی مقامات ارشد روس آمریکایی ها را وا داشت تا در برابر خطرات جدی روسیه دست به اقداماتی بزنند از این رو روزنامه «واشنگتن پست» روز جمعه نوشت: آمریکایی‌ها درباره احتمال استفاده روسیه از سلاح اتمی، هشدارهایی محرمانه به مسکو داده‌اند در ادامه از «یک مقام ارشد آمریکایی» نقل میکند، که آمریکا طی ماه‌های اخیر این مکاتبات به طور مداوم با کرملین انجام شده‌اند.
اما در پایان ارزیابی این نکته بسیار اهمیت دارد که این اتفاق چه پیامد هایی را ممکن است بر سر راه روابط روسیه وجهان و همچنین ادامه جنگ با اوکراین ایجاد کند . در این خصوص باید گفت که این اولین باراست که روسیه دونباس را بخشی از اوکراین قلمداد نمی‌کند و این می‌تواند زمینه‌ساز اعزام علنی نیروهای نظامی روسیه به این منطقه باشد، زیرا اکنون مسکو می‌تواند به دستاویز کمک به یک هم‌پیمان در برابر تهاجم اوکراین متوسل شود.
به گفته الکساندر بورودای، رهبر سیاسی پیشین دونتسک و عضو کنونی پارلمان روسیه، در صورت حمله اوکراین به دونباس، رهبران این منطقه با کمک روسیه دیگر نقاط دونتسک و لوهانسک را که هنوز در کنترل دولت اوکراین است، به تسلط خود در خواهند آورد عملی شدن این سناریو می‌تواند موجب تنش بیشتر و رویارویی نظامی مستقیم روسیه و اوکراین شود. این اقدام پوتین عملا به معنای پایان‌دادن به توافقات مینسک ١۵ -۲۰۱۴ است که تا امروز از سوی تمامی طرف‌ها از جمله روسیه به عنوان آخرین شانس برای یک راه‌حل مسالمت‌آمیز نگاه میشد.
گزارش از محمد جهاد
